Gemoedsrust

Vaak koppelen we het woord stilte aan het afwezig zijn van geluid. Vervolgens wordt dat tot voorwaarde gemaakt om te kunnen ontspannen en je gemoedsrust te bewaren. Dan kun je bijvoorbeeld lezen “in het bos kom je even helemaal tot rust en kun je genieten van de stilte”, of “na deze meditatie-retraite kun je er weer tegen”. Er is niets tegen een boswandeling of meditatie-retraite. Maar als je van die stiltes afhankelijk bent voor je gemoedsrust, heb je een probleem als er geen bos voorhanden is in tijden van stress of als je een been breekt en niet op retraite kunt. Door de dagelijkse hoeveelheid prikkels die we ontvangen en de vele beeldschermen waar we ons achter verstoppen zijn we iets kwijtgeraakt. Hoe mooi deze communicatiemiddelen zijn en hoe welvarend we ook zijn, voor veel mensen geldt dat het leven ze overkomt en ze de grip kwijt zijn. Probeer maar eens je gemoedsrust te bewaren als je steeds achter je eigen leven aan rent. Het is de prijs die je betaalt, als mens met een zoogdieren-brein in deze prikkelrijke wereld, waar dat zenuwstelsel niet voor gebouwd is. Net als je gaat denken dat de situatie hopeloos is, blijkt de oplossing dichter bij te liggen dan je dacht (pun intended). Want dat zenuwstelsel is dan misschien niet optimaal toegerust voor een prikkelrijk leven, het bevat wel de benodigdheden om gemoedsrust te ervaren en te bewaren. Daar word je mee geboren, dus iedereen heeft dat vermogen. Dat is het goede nieuws. Dit vermogen komt niet bij iedereen (volledig) tot bloei. Dat is minder goed nieuws, maar gelukkig kun je het ook later nog leren. Dit blog is te kort om de volle diepte in te kunnen, maar dat hoeft ook niet. De belangrijkste basis ingrediënten geven al een mooi beeld van het pad dat bewandeld kan worden. Welke dat zijn?

Adem
In veel wijsheidtradities en mysteriescholen wordt de adem beschreven als de brug tussen lichaam en geest. Dat is niet voor niets. Het kunnen ervaren van de adem en eventueel met zachte hand een beetje sturen of geleiden, kan heel behulpzaam zijn voor de gemoedsrust. In termen van het zenuwstelsel is de adem een prachtige toegang tot een heel deel daarvan waar we met onze bewustzijn geen toegang toe hebben.

Sensaties in het lichaam
Het steeds wat meer bewust worden van wat je allemaal voelt en kunt voelen in het lichaam, maakt duidelijk hoezeer we vaak onbewust reageren op fysieke prikkels en brengt ons ook in contact met de emoties, die in het lichaam wonen.

Tijd
Het (opnieuw) kennismaken met de ingebouwde vermogens om gemoedsrust te ervaren en bewaren, vraagt tijd en zorgzame aandacht. De adem en de sensaties in het lichaam zijn soms helemaal niet een bron van prettige ervaringen. Negatieve ervaringen in het leven zijn hier vaak debet aan. Voelen is dan zo onprettig geworden dat het voor het individu een kwestie van overleven is om maar niet te voelen. Er is geen vastliggend stappenplan om hier weer mee in contact te komen. Druk leggen werkt averechts. Vertragen en tijd nemen is een must.

Verbinding
Het ontbreken van verbinding zou je kunnen zien als andere woorden voor geen gemoedsrust kunnen vinden. Verbinding is een sleutelelement in alle hierboven beschreven ingrediënten. Alles wat je ervaart vraagt verbinding. Niet-ervaren betekent geen verbinding. Daarnaast is er nog een intermenselijk aspect aan verbinding. Als mensen in hun levensgeschiedenis ‘deuken en butsen’ oplopen, is daar eigenlijk zo goed als altijd een ander mens bij betrokken: een niet-warme ouder, een ongevoelige onderwijzer, een afwezige helper. De ironie is dat niemand het herstellen van verbinding helemaal zelfstandig kan. Daar hebben we altijd een ander mens voor nodig.

Vertrouwen
Misschien wel het moeilijkste dat er is. Want vertrouwen betekent per definitie dat er geen garantie is dat het oefenen in je verbinden in bovengenoemde aspecten je ook gemoedsrust oplevert. En dat is waar een goede therapeut waarde heeft. Hij of zij kan je meenemen langs alle aspecten en stapje voor stapje laten ervaren dat je lichaam en geest dat best kunnen, als ze maar de tijd krijgen en het vertrouwen…  Door met deze kwaliteiten te oefenen, kun je ontdekken dat er ook stilte in jezelf aanwezig is. Kalm, geduldig en warm. Dat een bos heel prettig is om in te wandelen, en die uitwendige stilte weldadig kan zijn voor een overprikkeld zenuwstelsel, én dat dichterbij ook geweldige bronnen voor gemoedsrust zijn.
Zoals de Franse wetenschapper en filosoof Blaise Pascal schreef: “de langste reis die een mens in zijn leven maakt, is de reis van het hoofd naar het hart”.
Ik nodig je uit nieuwsgierig te zijn naar deze reis.